woensdag 11 juni 2008

Auteursrecht voor de digitale bibliotheek


Law Library (Winter)
Originally uploaded by dgermony

Vorige week volgde ik een opfriscursus auteursrecht bij het GO. Natuurlijk zijn er allerlei technische ontwikkelingen waar je als bibliothecaris 2.0 van op de hoogte moet zijn, maar het is ook goed om te weten of alles wat kan ook mag.

Tijdens de dag herinnerde ik me weer dat ik auteursrecht ook op de Frederik Muller Academie al heel interessant vond. De schijnbaar onwrikbare logica waarin bij nadere beschouwing, binnen de grenzen van de wet, heel veel creativiteit mogelijk is spreekt me aan.

De grote lijn van de wet, verwoord in artikel 1, was me dan ook wel bijgebleven: "Het auteursrecht is het uitsluitend recht van den maker van een werk van letterkunde, wetenschap of kunst, of van diens rechtverkrijgenden, om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen, behoudens de beperkingen, bij de wet gesteld."

De cursus volgde de opbouw van dit eerste artikel, waarbij achtereenvolgens werd ingegaan op
- de maker
- het werk
- openbaarmaken en verveelvoudigen
- de beperkingen

Ik ga natuurlijk niet de hele inhoud van de cursus navertellen (dat zou mij zelfs in auteursrechtelijke problemen kunnen brengen), maar ik wil een paar zaken noemen die me van belang lijken.

Hoe zit het bijvoorbeeld met het indexeren van websites, zoals bijvoorbeeld Google dat doet? Dat valt onder een van de beperkingen op het auteursrecht, beschreven in artikel 15a. Je mag (onder bepaalde voorwaarden) citeren uit een werk. Daarbij is het van belang dat de lengte van het citaat redelijk is. Je mag dus niet de volledige tekst kopieeren onder het mom van citeren.

Dat heeft ook voor de AquaBrowser duidelijk consequenties. We zijn van plan daarin informatie van betrouwbare organisaties zoals musea, archieven, onderwijsinstellingen of overheden op te nemen. Maar die informatie mogen we dus niet zomaar overnemen, zelfs niet als de desbetreffende organisatie die informatie zelf al publiek toegankelijk op internet gezet heeft. Dat betekent dat we met die organisaties een soort licentieovereenkomst zullen moeten afsluiten waarin we afspraken maken over het gebruik dat we van hun informatie maken. Dat waren we toch al wel van plan, omdat het veel prettiger samenwerkt als zo'n organisatie weet wat je van plan bent, maar het blijkt dus zelfs juridisch noodzakelijk te zijn.

Een andere vraag waarmee ik naar de cursus ging was hoe het auteurrechtelijk zit met user generated content. Ik had uit de berichtgeving rond het digitaliseringsproject van historische kranten van de KB al begrepen dat er problemen waren om de rechthebbenden van bijvoorbeeld ingezonden brieven op te sporen. Daarom wilde ik graag weten hoe de bibliotheek zou moeten omgaan met bijvoorbeeld door gebruikers geschreven recenties in My Discoveries. Daar blijkt precies het zelfde gevaar te bestaan. Een gebruiker heeft auteursrecht op zijn eigen recensie, en die recensie mag dus niet zondermeer verveelvoudigd (lees hergebruikt) worden.

Dat is een kolossaal potentieel probleem. Gelukkig bood de cursus ook perspectief op een oplossing. Met een Creative Commons licentie kan je namelijk afstand doen van bepaalde rechten die de auteurswet je verleent. Zo kan de gebruiker aangeven welk gebruik van zijn bijdrage hij wil toestaan. De uitdaging voor de bibliotheek is nu nog om die Creative Commons licentie op een gebruikersvriendelijke manier in toepassingen als de AquaBrowser te verwerken.

Een beperking op het auteursrecht die voor bibliotheken die hun collectie willen digitaliseren nog wel eens interessant zou kunnen zijn staat in artikel 15h. Enigzins samengevat komt het er op neer dat een voor het publiek toegankelijke niet-commerciele bibliotheek toegestaan is een werk via een besloten netwerk door middel van daarvoor bestemde terminals in de gebouwen van de bibliotheek beschikbaar te stellen. Daar heb je misschien nog niet zo veel aan bij een openbare bibliotheek met een werkgebied van 30.000 inwoners en de corresponderende collectie, maar bij grotere organisaties (de openbare bibliotheek Nederland?) kan dat wel degelijk interessant worden.

maandag 26 mei 2008

En ze leefden nog lang en gelukkig ...


Writer's block 1
Originally uploaded by ArtMind etcetera
De laatste opdracht voor de 23-dingen-cursus is om een afsluitend bericht te schrijven waarin je voor jezelf het programma afsluit en de coaches nog één keer de kans geeft om te reageren.

Eigenlijk zit ik al drie weken tegen dit bericht aan te hikken, of me er op voor te bereiden, of hoe je het ook noemen wilt. Ik ga namelijk niet stoppen met bloggen, maar ben toch nog wat huiverig om zo zonder cursus de buitenwereld in te stappen. En zo lang ik m'n afsluitende ding nog niet gedaan heb valt het natuurlijk nog wel binnen de vertrouwde wereld van de cursus.

Eerst maar even terugblikken. Wat vind ik nu achteraf van de hele cursus? Iedereen die mijn blog een beetje heeft gevolgd zal wel begrijpen dat ik erg enthousiast ben over de 23 dingen. Over de inhoud, maar nog meer over de vorm van de cursus eigenlijk. Ik was tot nu toe altijd een beetje sceptisch over e-learning, maar deze keer ben ik compleet overtuigd.

De hoogtepunten wat mij betreft:
- De begeleiding door o.a. een 'echte' blogger
- Meelezen en -leven met je collega's
- Gelezen worden door en feedback krijgen van vakgenoten en andere geinteresseerden.

En de leukste 'dingen'
- #2, een weblog bijhouden (zie hierboven)
- #4, RSS lezen (omdat je daardoor als vanzelf gevoed wordt met de ideeen van anderen)
- #22, Bibliotheek 2.0 (omdat ik de losse dingen wel interessant vind, maar het voor mij pas echt leuk wordt als ik begin te fantaseren over hoe ik die dingen zelf kan gebruiken / integreren / toepassen in m'n werk)

Vooruitblikkend ben ik al een poosje bezig m'n digitale werkelijkheid aan te passen aan de fase na-23-dingen. Daarbij heb ik dankbaar gebruik gemaakt van een bericht van WOW!ter. Ik heb m'n blog hernoemd (het lidwoord gaf sorteerinconsequenties), een feedburner-feed aangemaakt en als enige feed in de sidebar gezet, het aantal labels voor m'n berichten verkleind en een overzicht van recent commentaar in de sidebar gezet.

Daarnaast probeer ik het aantal feeds dat ik lees te verkleinen, zodat ik niet alsmaar het idee heb dat ik dingen mis en naast het lezen van blogs ook nog tijd overhoud voor het schrijven op m'n eigen blog. In dat kader ben ik van Feedreader afgestapt en heb nu Google Reader als enige RSS-reader.

Ook heb ik nagedacht over de focus van m'n blog. Het ligt voor de hand om geregeld over de AquaBrowser te berichten. Daarnaast ligt m'n grootste interesse nu bij het integreren van (web 2.0) functionaliteit, de vraag hoe je als bibliotheek je klanten een samenhangend geheel van informatie aan kunt bieden. Daarmee kom je op onderwerpen als dataportabilty, open source, mash-ups en misschien ook informatiearchitectuur. Vrij technische onderwerpen, dus, maar wel zaken waar de bibliotheek iets mee moet. Misschien is mijn focus wel de vraag hoe we ontwikkelingen in de technologie kunnen inzetten om de informatiebemiddeling te verbeteren. Maar wel jammer om dan het hele marketing-verhaal buiten beschouwing te laten...

Straks m'n blogroll nog aanvullen met een aantal favoriete blogs. Bij de cursusblogs uit Overijssel zitten echte pareltjes, maar ik mag van mezelf maar 20 blogs noemen. Ook daarin moet een bibliothecaris kunnen selecteren. En nog even kijken of ik de widget voor m'n Shared Feeds mooier kan krijgen.

En dan maar afwachten of het writers block toeslaat, of dat ik voldoende op snelheid ben om door te schrijven. Ik ben benieuwd ...

zondag 18 mei 2008

Ik ga op vakantie en neem mee ...

Het leukste van vakantie is de voorbereiding. Van tevoren is het gebied waar je naar toe gaat zo mooi als de plaatjes uit de reisgids of van de toeristische websites. Van tevoren zijn de hotels en restaurants allemaal zonovergoten, en is er rust en ruimte. En van tevoren denk je nog dat het moet lukken om een aantal boeken te lezen waar het in het hectische leven niet van komt. Ik bereid mijn vakanties altijd zeer zorgvuldig voor.

Dit weekend heb ik me bezig gehouden met de vraag wat voor leesvoer er mee gaat. Ik probeer altijd regionaal te lezen, dus neem bij voorkeur boeken mee die geschreven zijn in het gebied waar ik naar toe ga en/of die zich daar afspelen. Deze zomer maak ik een soort Grand Tour door Frankrijk. Meestal houd ik het op een wat kleiner gebied, maar door omstandigheden bestrijk ik deze nazomer vrijwel heel Frankrijk boven de lijn Bordeaux - Valence.

Een goede reden om al die klassieke Franse romans die ik nooit gelezen heb in de bagage mee te nemen. Maar wat zijn dat de toppers, wat moet je gelezen hebben? Ik heb wel ergens een boek over de Franse literatuur, maar dat zit in een verhuisdoos ingepakt. En eerlijk gezegd verwacht ik daar niet zo veel van. Het Wikipedia artikel over de Franse literatuur geeft me al een lijst van zo'n 25 auteurs, hoeveel zal er dan wel niet in zo'n boek staan?

In ZoekGenie zoeken naar de titels waarvan de meeste edities in de Noord- en Zuid-Hollandse bibliotheken aanwezig zijn geeft me wel een ranglijst, maar niet eentje waar ik gelukkig van wordt. Het gehalte aan titels die tot musical bewerkt zijn is me net te hoog.

Voorlopig kies ik voor de rangorde van LibraryThing, met als trefwoord "Franse literatuur". Dat geeft me de onderstaande top 5, die bij dezen genomineerd is voor de vakantiekoffer. Maar zo'n lijst is natuurlijk ook maar statistiek. Ik laat me daarom de komende tijd graag door jullie adviseren welk boek er aan m'n lijstje onbreekt, maar alleen als je ook vertelt welk boek er niet meehoeft, want meer dan vijf boeken ga ik vast niet redden.

1. Madame Bovary door Gustave Flaubert
2. Candide, ou L'optimisme door Voltaire
3. Les miserables door Victor Hugo
4. Le Petit Prince door Antoine de Saint-Exupery
5. Du côté de chez Swann door Marcel Proust

donderdag 15 mei 2008

De toekomst

Nee, zo makkelijk maak ik me er niet vanaf ;-)
Dat de bibliotheek- sector er nog niet uit is wat er moet gebeuren om onze toekomst en die van de informatievoorziening in Nederland veilig te stellen wil nog niet zeggen dat ik daar zelf geen mening over heb.

Toen ik op de Frederik Muller Academie zat leerde ik daar dat de taak van de bibliotheek is: Het opsporen, selecteren, ontsluiten en beschikbaar stellen van informatie. Sinds die tijd is er het nodige veranderd (ik had toen al wel een computer, maar internet bestond nog niet) maar eerlijk gezegd denk ik dat er in de samenleving nog steeds heel veel behoefte is aan deze vaardigheden. We hoeven dus helemaal niet zo ver te zoeken om onze kernwaarden te vinden.

Wat de zaak vertroebelt is dat de openbare bibliotheken in Nederland zich (met name in de negentiger jaren) toegelegd hebben op het gratis beschikbaar stellen van boeken. Die functie van de openbare bibliotheek zal inderdaad steeds minder belangrijk worden. Op het moment lijkt het er op dat steeds meer informatie gratis beschikbaar komt op internet. Daarbij moet aangetekend worden dat kwalitatieve informatie (goed geformuleerd, genuanceerd, betrouwbaar) juist steeds exclusiever aangeboden zou kunnen gaan worden, waarbij de rechten van auteurs en de commerciele belangen van distributeurs de toegang tot die informatie effectief afschermen.

Ook op het gebied van het opsporen van informatie is de bibliotheek op dit moment niet de aangewezen partij. Dat is precies waar Google zo goed in is.

Maar het selecteren en ontsluiten van informatie zijn vaardigheden waar de maatschappij steeds nadrukkelijker om vraagt. Dat zie je aan de behoefte aan mediawijsheid bij de overheid, dat hoor je bij VMBO'ers die helemaal niet zitten te wachten op 30.000 hits in Google maar liever een duidelijk gestructureerd boek gebruiken, dat lees je in het NRC, waar Egbert Dommering een toenemende behoefte aan "redactie, duiding en selectie" signalert en zowel hij als Abraham de Swaan verwachten dat er nieuwe autoriteiten / poortwachters / opinion leaders zullen opstaan.

En hoe gaan we dat dan aanpakken? Met behulp van web 2.0 tools.

Daarmee is het helemaal niet zo moeilijk om gezamenlijk een overzicht van kwalitatief goede sites te maken. En als dat gezamenlijke overzicht er is, kan het zonder al te veel moeite door iedere bibliotheek in zijn eigen vormgeving op zijn eigen website gepresenteerd worden. En laten we dat gezamenlijk vooral ruim opvatten. Onze klanten hebben verstand van allerlei zaken. Laten we ze als vrijwilliger 2.0 betrekken bij de bibliotheek door ze de kans te geven die kennis met de gemeenschap te delen. En laten we daar gewoon mee beginnen. Er zijn (onder anderen dankzij de 23 dingen) her en der bibliothecarissen die hun persoonlijke en inlichtingenfavorieten in del.icio.us opslaan. Als we met een paar creatievelingen bedenken hoe we die favorieten willen organiseren en hoe we dit initiatief zo breed mogelijk onder de aandacht brengen zijn we er.

En trouwens, we gaan natuurlijk ook gzamenlijk interessante content die nog niet vrij op internet staat inkopen en die zo verspreiden dat onze klanten er gemakkelijk gebruik van kunnen maken. En we gaan het toevoegen van recensies aan de bibliotheekcatalogi stimuleren door zelf op blogs over onze favorieten te schrijven. En we gaan vast nog allerlei andere dingen doen die we vandaag nog niet kunnen verzinnen, maar waarvan we volgend jaar opeens zien dat het nodig is. En wat we in elk geval NIET gaan doen is afwachten totdat duidelijk is wat er de komende tien jaar gaat gebeuren. We beginnen gewoon. Nu.

Vijf voor twaalf

Ik zou zo graag eens een blogpost schrijven die prachtig onderbouwd is, met allerlei mooi gelinkte citaten. Maar het komt er nooit van. Op dit bericht bijvoorbeeld loop ik al een week te broeden, maar het is er nog niet van gekomen mijn bronnen te verifieren en mijn citaten te checken. Vooral niet omdat er gisteren een storing was bij Xs4all. Dat moeten ze niet te vaak doen! Het is verontrustend hoe ik daardoor van slag raak. Het is bijna voldoende om een keer vroeg naar bed te gaan, want wat moet je anders, als je geen verbinding met internet hebt?

Maar goed, de toekomst van het bibliotheekwerk was het onderwerp waarover ik wilde schrijven. Daarover is de afgelopen tijd veel gepubliceerd. Het SCP heeft onderzoek gedaan en de resultaten daarvan gepubliceerd en de Stuurgroep Bibliotheken heeft haar eindrapport opgemaakt.

Het SCP zegt over de toekomst van de bibliotheek: "De waarschijnlijke toekomst toont een verder afnemend bibliotheekgebruik, wat leidt tot een beperkter draagvlak voor de bibliotheek onder de bevolking." En in de handreikingen voor beleid noemen ze drie urgente punten voor de korte termijn, namelijk:
- continuering van samenwerking tussen de branche en de drie overheidslagen in het belang van de inhoudelijke vernieuwing van het openbaar bibliotheekwerk.
- oplossingen zoeken voor het dreigende tekort aan personeel, in het bijzonder personeel dat de inhoudelijke vernieuwing kan vormgeven
- kennislacunes opvullen met onderzoek.

De Stuurgroep besteedt het slothoofdstuk van haar eindrapport aan de toekomst van de bibliotheeksector. In dat hoofdstuk jammergenoeg geen puntsgewijze opsomming van de kern van de zaak. Volgens mij komt het er op neer dat de stuurgroep de analyse van het SCP deelt. De stuurgroep verwacht in de toekomst tekortkomingen aan de informatievoorziening in termen van onafhankelijkheid, pluriformiteit, objectiviteit, betrouwbaarheid en sociale cohesie. Vervolgens concludeert ze dat de bibliotheek de eerst aangewezen voorziening is om deze tekortkomingen te verhelpen, maar dat het niet waarschijnlijk is dat dat zal lukken.

Wat mij enigzins verraste is dat dit alles voor de Stuurgroep geen reden is om "met vertoon van daadkracht" doelen vast te leggen die "over tien jaar gegarandeerd achterhaald blijken te zijn". Nee, de stuurgroep verwacht een beleidsintensief proces, de sector zal alle zeilen bij moeten zetten en minstens een maal in de vier jaar moet over de volle breedte van de openbare bibliotheek worden bekeken hoe die er voor staat en wat dat betekent voor de verdere koers. Voor de sector moet volgens de stuurgroep alle aandacht gericht zijn op systeemconvergentie.

Maar wat gaan we nu doen???
Ik had verwacht dat aan het eind van het proces van bibliotheekvernieuwing uitspraken gedaan zouden worden over de richting die het bibliotheekwerk de komende jaren moet kiezen. Volgens mij is de conclusie nu vooral dat het ernstig is en dat we snel gezamenlijk moeten besluiten wat we gaan doen als sector. Maar dat wisten we toch twee jaar geleden ook al? Waarschijnlijk was het naief van me om te verwachten dat een proces concrete oplossingen zou opleveren, maar ik vind het zelf geen onredelijke verwachting.

free music

vrijdag 9 mei 2008

Film : The Band's Visit


Woensdag was ik eindelijk weer eens naar de film. Ik heb The Band's Visit gezien, de eerste film van de Israelische regisseur Eran Kolirin. De film kreeg zowel op cinema.nl als in het NRC goede recensies.

Het is een mooie kleine, lichte film, die gaat over het politieorkest van Alexandrië, dat per ongeluk in het verkeerde Israëlische dorpje terecht komt en pas de volgende ochtend kan vertrekken. In de film wordt subtiel gespeeld met de verschllen en overeenkomsten tussen de Egyptenaren en de Israëli's. Zo komen ze in het dorpje Bet Hatikva aan doordat ze de naam van het dorp Peta Hatikva verkeerd uitspreken. Best begrijpelijk, als je weet dat het klassieke Arabisch geen p-klank kent.

Dina, de caféhoudster die medelijden heeft met het groepje mannen en zorgt dat ze 's nachts een plek om te verblijven hebben, doet dat vanuit een herinnering van lang geleden. Toen zat het hele dorp op vrijdagmiddag voor de TV om naar Egyptische films te kijken. Ze heeft er een levenslange liefde voor Omar Sharif en Umm Khaltoum aan overgehouden.

Khaled, het jongste lid van het orkest gaat samen met Papi, een verlegen jongen uit het dorp uit (naar een mini-rollerdisco nota bene). Als de jongen hem vraagt hoe het is om een meisje te zoenen kan hij dat wel uitleggen, maar alleen in het Arabisch. Papi heeft tijdens de uitleg een prachtige blik van half begrijpen, je kunt zien dat de emotie ook zonder vertaling overkomt.

Ook Itzik neemt drie orkestleden mee naar huis. Hij zit in een moeizaam huwelijk, en heeft ook nog eens zijn ouders op bezoek. Er is een prachtige tegenstelling tussen de haperende, vrij vriendelijke conversatie in het Engels die gezamenlijk gevoerd wordt en de vinnige intermezzo's in rap Hebreeuws en Arabisch onderling.

Al met al een mooie film, waar je nog een beetje over door moet denken, en waar je achteraf nog weer andere nuances uithaalt dan tijdens het kijken. Een aanrader.

woensdag 7 mei 2008

Ben ik een biblioblogger?


Post boxes
Originally uploaded by Dappers
Het 23-dingen-traject bij ProBiblio begint zijn einde te naderen. Deze week nog even meivakantie, en dan volgen de volgende twee weken ding 22 en 23. Dat zijn beide van die afsluitende dingen. Volgende week mogen we vooruitkijken naar de toekomst van bibliotheek 2.0 en tijdens de laatste week kijken we terug op het traject dat we afgelegd hebben. Ik ben zelf helemaal niet in de stemming voor meivakantie. Ik ben al volop in introspectie-mode. Alleen kan ik niet zo goed kiezen waarover ik als eerste zal gaan schrijven. Ik hab al twee titels versleten voordat ik voor deze koos. En nee, ik vertel niet welke titels, die berichten houden jullie gewoon nog van me tegoed.

Ruim een jaar geleden schreef ik het eerste bericht op dit blog, waarin ik me afvroeg of ik de discipline wel zou kunnen opbrengen om geregeld te bloggen. Zonder stok achter de deur bleek me dat zwaar te vallen. Ik had 23 dingen nodig om echt aan schrijven toe te komen. En ook met zo'n stok achter de deur vind ik het nog niet echt makkelijk. Het ligt niet zo in mijn aard om tijd te nemen voor bezinning. Je ziet dat ook aan het aantal berichten per maand dat ik geproduceerd heb. Maart was met 14 berichten duidelijk een uitschieter, toen ik op de top van mijn enthousiasme voor de 23 dingen was.

Maar nu het einde nadert moet ik mezelf toch de gewetensvraag gaan stellen: Ben ik een biblioblogger? Was dit een gelegenheidsblog, een hulpmiddel bij het leerproces en niets meer? Of is bloggen toch iets wezenlijkers voor me geworden, heb ik het doorzettingsvermogen om er mee door te gaan?

Het feit dat ik in 'de vakantie' blog geeft wel een aanwijzing. Als je na verloop van tijd het gevoel krijgt dat je al te lang niets geschreven hebt ... dat lijkt me een aanwijzing dat bibliobloggen voor mij toch een meerwaarde geeft. Ik denk dat het me ook na de 23 dingen kan helpen om de zaken voor mezelf op een rijtje te zetten. Dat betekent dan wel dat ik er tijd voor zal moeten uittrekken. Voor de 23 dingen kregen we 1 uur per week in werktijd (ha, ha, ha). Ik denk dat ik die tijd (en misschien een beetje extra) gewoon blijf claimen voor dit blog. Ik vind het zelf niet raar als een professional (dat zijn we toch allemaal tegenwoordig?) in werktijd kennis en vaardigheden bijhoudt. En als dat wel een probleem is? Dan hoor ik dat wel.

zondag 4 mei 2008

Sociale bibliotheekcatalogi


Als service-manager Aqua-Browser moet ik hierover natuurlijk een post schrijven die hout snijdt. Het lastige is alleen, dat naarmate ik meer van een onderwerp afweet, ik meer de schaduwzijde ga zien. Ik zal eens kijken waar ik vandaag op uitkom.

Onze AquaBrowser heet overigens ZoekGenie en is (binnenkort) te vinden op http://www.zoekgenie.nl/

Aan het op die URL verschijnen van de provinciale catalogus voor Noord- en Zuid-Holland gaat inmiddels ruim een jaar voorwerk vooraf. In april 2007 begon ik met het schrijven van een projectplan voor het uitrollen van de AquaBrowser in Zuid-Holland. In Noord-Holland ging ook een ABL komen, maar daar was op dat moment nog niet zeker dat er door de provincie financiën beschikbaar gesteld zouden worden voor een provinciale catalogus, dus die zouden later aanhaken. Dat projectplan schreef ik voor de programmamanager digitale bibliotheek, die het in mei voorlegde aan de stuurgroep digitale bibliotheek, een afvaardiging uit SOOB en BOZH. Na nog wat heen en weer gediscusieerd te hebben (vooral over geld) kreeg Medialab, de leverancier, in augustus de opdracht om van start te gaan met het koppelen van de catalogussystemen van alle openbare bibliotheken in Zuid-Holland.

In die zelfde periode werd onderzocht wat de financiele consequenties op de langere termijn van het werken met de ABL zouden zijn. Dat lijkt natuurlijk rijkelijk laat, maar ik kan je verzekeren dat er volop producten zijn die de projectfase niet overleefd hebben omdat er nooit gekeken is naar de kosten van instanthouding van het product. De conclusie uit dat onderzoek was dat het welliswaar organisatorisch ingewikkelder zou zijn om een bovenprovinciale ABL te bouwen, maar dat het financiele voordelen had. Op die manier kon namelijk met hetzelfde geld een completere catalogus gebouwd worden.

Het mooie van de ABL is namelijk dat hij niet alleen de catalogi van bibliotheken kan ontsluiten, maar ook de landelijk ingekochte digitale collectie. En de ABL kan gebruikt worden om andere bronnen, zoals de informatie van samenwerkingspartners te ontsluiten. In ZoekGenie is er voor gekozen om een twaalftal bestanden op drie gebieden te ontsluiten met provinciaal geld. Het gaat daarbij om bestanden op de gebieden: Lezen en literatuur, Kunst en cultuur en Erfgoed. Maar zo ver zijn we nog niet.

In 2007 zijn bijna alle bibliotheekcatalogi uit Noord- en Zuid-Holland opgenomen in de ABL. Begin 2008 is de ABL getest door bibliothecarissen uit een dertigtal bibliotheekorganisaties. Daarbij kwam nogal wat naar boven.

Voor een deel waren dat zaken die bij het koppelen van de afzonderlijke bibliotheekcatalogi nog niet goed opgelost waren. Voor een deel waren het problemen die wel bekend waren uit eerdere provinciale AquaBrowsers, maar die bij een systeem van deze omvang veel groter waren dan bij eerdere systemen. Voor een deel ook, waren het zaken waar de afzonderlijke testers over van mening verschilden. Wat de een een prima oplossing vond was voor de ander niet acceptabel.

En daar kwam duidelijk het probleem van een provinciale ABL naar voren. Hoe richt je een systeem in, als dat systeem uiteindelijk door 50 verschillende organisaties gebruikt gaat worden? Je loopt dan een enorm risico dat het een systeem wordt dat van compromissen aan elkaar hangt, een systeem waarin iedere echte vernieuwing in de kiem gesmoord wordt doordat die te ver gaat voor de minst vooruitstrevende bibliotheken, kortom een middelmatig systeem dat zich aanpast aan de achterhoede van het bibliotheekveld.

De oplossing die ik hiervoor in gedachten heb is om het systeem steeds flexibeler te maken. Een bibliotheek heeft nu al de mogelijkheid om een eigen skin voor ZoekGenie te laten maken, waarin eigen keuzes voor de vormgeving en voor uitbreiding of inperking van de functionaliteit gemaakt kunnen worden. Maar dat gaat me nog niet ver genoeg. Volgens mij zou de catalogus zich uiteindelijk aan elke individuele gebruiker moeten kunnen aanpassen. Zo kan iemand die aan infostress lijdt kiezen voor een rustige vormgeving met een zeer beperkt aantal bronnen waarin gezocht wordt en waaruit een beperkt aantal hits getoond wordt. En een infojunk zoekt juist in alle bronnen, omdat die zich graag wil laten verrassen. De historisch geinteresseerde zoekt standaard in alle erfgoedbronnen en de sociale bibliotheekgebruiker geeft de lijstjes en tags van andere gebruikers een groter gewicht mee.

En, om nog even de link naar Worldcat te leggen, die superflexibele ABL zal de catalogusrecords van alle bibliotheken in Nederland, Vlaanderen, Aruba en de Antillen bevatten. Waarbij die records dan ook nog eens één vaste URL per werk hebben, zodat ze in zoekmachines goed vindbaar worden.

maandag 28 april 2008

Besmet!


Vandaag werd ik besmet met een meme.
Ik had vorige week bij de Commissaresse al gelezen over dit virus, en nu heeft het mij via Marina en Liek Schoeren te pakken gekregen.
Het gaat hier (voorlopig) niet om een kwaadaardig virus. Het betreft een meme, een besmettelijk informatiepatroon. Als je het lullig formuleert lijkt het op een kettingbrief, maar het is natuurlijk veel interessanter. Ik ervaar het zelf in elk geval als een enorme eer, iets wat me bij een kettingbrief nooit zou overkomen.
En met welk informatiepatroon ben ik dan besmet?

Liek heeft drie vragen doorgegeven:

1. Als je boek was wat zou de titel zijn?
2. Hoe ziet de omslag van jouw boek eruit?
3. Pak een willekeurig boek, sla blz. 123 open, neem de vierde zin. Geef aan wat deze zin met jouw boek te maken heeft. ( Je kan ook beschrijven wat deze zin over jouw blog zegt)

Niet zo eenvoudig om te beantwoorden, vind ik.

Mijn antwoorden:

1. "Creatieve oplossingen voor alledag"
2. zie de afbeelding rechtsboven bij dit blogbericht
3. Geen willekeurig boek, maar het dichtstbijzijnde, het boek 'Koken in Afrika' door Jessica B. Harris. De vierde zin op bladzijde 123 luidt: "C. Louis Leipoldt was een Afrikaanse lekkerbek, schrijver en dichter, die veel waardering had voor de keuken van de Kaapstreek."
De keuken van de Kaapstreek wordt getypeerd door een mengeling van allerlei invloeden, de keuken van de Boeren en Engelsen die een Europese inslag had, de keuken van de Indiers die als slaven uit Azië gehaald zijn, en de keuken en voedingsmiddelen van de oorspronkelijke Afrikaanse bevolking. Met die mengeling van invloeden is het een buitengewoon spannende en smakelijke keuken.
Ik zelf probeer (ook in m'n blog) op een soortgelijke manier ideeen te mengen, zodat er uit bestaande (theoretische) concepten een nieuw, praktisch toepasbaar product ontstaat.

En zoals het een besmettelijk patroon betaamt moet het natuurlijk doorgegeven worden. Het mooie van een meme is dat die kan muteren. Het informatiepatroon past zich aan de veranderende omgeving aan en evolueert als het ware.
De opdracht die ik doorgeef is:

1. Met welk (bestaand) boek kan jij het best gekarakteriseerd worden?
2. Hoe zou je de inhoud van dat boek aan anderen beschrijven (in tekst, beeld, geluid ...)
3. Pak het dichtstbijzijnde boek van 123 pagina's of meer, sla blz. 123 open, en schrijf de vierde zin op.

En de mensen die ik besmet zijn:

He it's me again
Schrijver Dezes
Carlabongo

dinsdag 22 april 2008

Streaming audio


Last.fm is helemaal geweldig. Ten eerste omdat het (als je je privacy opgeeft en een programmaatje installeert dat precies volgt wat je doet) precies bijhoudt naar welke muziek je op je computer luistert. Je kunt dan je eigen artiesten-top 500 bekijken, zien welke nummers je het meest 'draait' en zelfs welke albums je het vaakst beluisterd hebt. Prachtig, als je zoals ik van lijstjes houdt.

Het programma is ook te gebruiken om adviezen over muziek die je nog niet kent, maar waarschijnlijk wel leuk zult vinden te gebruiken. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de gegevens van al die mensen die hun muziekgebruik registreren in Last.fm. Als een groot deel van de mensen die van de Nits houden ook van de Beatles houdt zou het best kunnen dat jij, als je van de Nits houdt, ook van de Beatles houdt. Ik vind dat niet vaak eer verrassende dingen opleveren. Een beetje muziekliefhebber kent veel van de aangeraden muziek al wel.

Wat wel leuk is, is zoeken via de door anderen (of jezelf) toegevoegde tags. Als je op zoek bent naar muziek in een bepaald genre (of zoals ik ooit was, naar muziek uit een specifek land) kan je veel profijt hebben van tag radio. Een streaming audio'station' met nummers die een specifieke tag gekregen hebben. Zo kan je na wat voorwerk een dagje luisteren aar een bepaalde tag, en vervolgens op het gehoor bepalen wat je leuk genoeg vindt om zelf te hebben.

Als je muziek echt zelf wil hebben moet je trouwens niet of nauwelijks bij Last.fm zijn. Het programma levert (in verband met de rechten) vrijwel alleen streaming audio. Als je van tevoren weet wat je wilt horen moet je ergens anders zijn, bijvoorbeeld bij Muziekweb.

Muziekweb laat al jaren zien hoe je deze technologie in de openbare bibliotheek kunt toepassen. Muziekadvies, de MuziekWebWijzers maar ook digitaal lenen, de CRD draait er zijn hand niet voor om. En het schijnt dat ze binnenkort ook streaming audio gaan aanbieden ...

maandag 14 april 2008

Sociale (?) netwerken


Hoe langer we met het 23-dingen-programma bezig zijn, hoe meer ik tot de ontdekking kom dat ik op de 23-dingen-manier al twee jaar bezig ben het sociale web te ontdekken. Ook op het gebied van sociale netwerken heb ik me in de loop van de tijd al bij van alles aangemeld. Zo heb ik een profiel op Hyves, MySpace, Facebook, LinkedIn en Plaxo. Op Ning ben ik zelfs lid van vier netwerken. Maar eigenlijk doe ik met de meeste van die netwerken zo goed als niets.

Plaxo is een uitzondering. Omdat Plaxo vooral gegevens aggregeert die de deelnemers op andere plaatsen op het web produceren is het een aardige manier om te volgen waar je vrienden en kennissen mee bezig zijn, en zelf aan de wereld te laten zien wat je bezig houdt. Op mijn Plaxo-stream zie je zowel de berichten op dit blog als de berichten op mijn receptenblog, je kunt volgen welke blogposts ik deel in Google Reader en er wordt wekelijks een update van mijn meest beluisterde artiesten geplaatst (daarover in het volgende blogbericht meer). Jammer genoeg werkt de koppeling met deli.cio.us niet goed, dus van mijn favoriete weblinks blijf je op Plaxo nog verstoken.

Een andere uitzondering is het Bibliotheek 2.0 netwerk op Ning. Omdat het daar over mijn vak gaat heb ik eerder de neiging om te reageren op berichten, en ik volg daar de discussies ook vrij goed. Overigens ben ik dan nog steeds geen veelschrijver. Ik lees meer dan ik schrijf.

Omdat ik dus al vrij veel geexperimenteerd heb met het lid worden van netwerken wilde ik deze keer iets anders doen. En begin vorige week was er een prachtige aanleiding om zelf een netwerk op te zetten. We hadden het in het servicemanagersoverleg (het overleg van de servicemanagers van de afdeling digitale bibliotheek, die zich bezig houden met al@din, zoek&boek, aquabrowser, schoolbieb en de g!ds) over de communicatie met de bibliotheekmedewerkers. Momenteel houden we de lokale coordinatoren op de hoogte van de ontwikkelingen per mail en met halfjaarlijkse bijeenkomsten. Maar we merken dat er soms toch onduidelijkheid ontstaat, bijvoorbeeld omdat er vragen leven bij andere mensen dan de coordinator.

Daarnaast is de communicatie nu nog voor een groot gedeelte eenrichtingsverkeer. De servicemanager heeft mededelingen, de bibliotheekmedewerkers stellen vragen. Die situatie is natuurlijk begrijpelijk op het moment dat een dienst nog nieuw is, en centraal aangestuurd uitgerold wordt. Maar op het moment dat een digitaal product echt overgedragen is aan het netwerk is het wenselijk als de bibliotheken ook echt invloed hebben op de richting waarin het zich ontwikkelt. Door een netwerk op te zetten over de digitale bibliotheek hopen we op termijn een dergelijke open communicatie te bereiken.

En in de geest van permanent-ß heb ik meteen maar een voorbeeldje gebouwd. Dat is namelijk helemaal niet zo moeilijk bij Ning. Veel ingewikkelder is het om zo'n netwerk optimaal in te richten. De eerste hindernis die ik daarbij tegen kwam was de vraag: "open of gesloten?". Omdat ik verwacht dat deelnemers vrijer zullen praten als ze in een gesloten netwerk zitten heb ik in eerste instantie voor gesloten gekozen. Maar in een gesloten netwerk worden geen RSS-feeds gegenereerd. Onacceptabel! Dus moest het alsnog een open netwerk worden.

Voorlopig heb ik alleen nog maar ProBiblio-collega's uitgenodigd om lid te worden, maar ik denk dat we binnenkort de sprong maar moeten wagen en een groep bibliothecarissen moeten uitnodigen. Spannend!

Overigens heb ik overwogen om dit netwerk als groep binnen de Bibliotheek 2.0-community op te zetten, maar daar vooralsnog van af gezien. Ik denk dat het, als je zo'n netwerk ook voor je formele communicatie wilt gebruiken, belangrijk is om toch wat meer 'beheer' te voeren dan nu in Bibliotheek 2.0-groepen gebeurt. Waarbij ik overigens niet uitsluit dat het op termijn toch handiger is om 'nationaal' te gaan.

vrijdag 4 april 2008

LibraryThing


bookpile
Originally uploaded by veti_vert
Bij LibraryThing is iedereen een bibliothecaris, maar ik denk toch niet dat iedereen dat in dezelfde mate is. Veel gebruikers zullen zich beperken tot het toevoegen van (een deel van) hun boeken, en het bekijken van de extra informatie die dat oplevert.

Ik zelf heb mij bij LibraryThing als catalogiseerder ontpopt. Een van de mooiste aspecten van LibraryThing is namelijk dat je de informatie over al die schrijvers en werken die vanuit ruim 600 bronnen ingevoerd kan worden kunt beheren. Mijn hobby is het samenvoegen van boeken die welliswaar los in het systeem zitten, maar in feite het zelfde werk zijn. Over wat het zelfde werk is wil nog wel eens discussie ontstaan, maar volgens mij gaat het er om alle boeken die 'toevallig' verschillend zijn samen te voegen tot een werk. Onder toevallig valt dan bijvoorbeeld het fenomeen dat twee boeken verschillende edities van dezelfde titel zijn. Onder toevallig valt binnen LibraryThing ook zeer expliciet het toeval dat de een een boek in de oorspronkelijke taal kan lezen en de ander het met een vertaling doet. Ik besteed veel tijd aan het samenvoegen van Nederlandse (en ook wel Scandinavische, Duitse en Franse) titels met hun Engelse equivalent.

Het effect van dat samenvoegen is dat ook de aanbevelingen die je op basis van je collectie krijgt niet meer puur gebaseerd zijn op de toevallige vertaling die je van een werk bezit, maar dat je ook adviezen krijgt op basis van de collecties van mensen met dezelfde interesse maar een andere moedertaal.

Ook voor tags heeft LibraryThing een samenvoegmogelijkheid (al zit die heel diep verborgen). Daardoor is het mogelijk aan je collectie Nederlandstalige trefwoorden toe te kennen, en bij het zoeken op trefwoord toch een vrij compleet overzicht van alle in LT opgenomen titels te zien.

Volgens mij is LibraryThing de top van de 2.0 websites als het gaat om toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid voor niet Engelstalige gebruikers.

Vogelspotten 2.0


Great Grey Owl - Bartkauz
Originally uploaded by pe_ha45
Ik was ergens op een weblog tegengekomen dat er in de buurt van mijn huis uilen zouden zitten. Daar wil ik wel meer van weten, dus ik ben op zoek gegaan naar een website waarop ik vogelwaarnemingen zou kunnen vinden. En 'in true 2.0 spirit' wil ik daar natuurlijk ook mijn eigen waarnemingen aan toe kunnen voegen, wil ik bericht ontvangen als er bij mij in de buurt iets bijzonders gezien is, en wil ik ook een kaartje kunnen bekijken van het natuurgebied waar ik in het weekend ga wandelen, om uit te vinden wat daar te zien is.

In het Nederlands vond ik eigenlijk alleen waarneming.nl Een leuke site, die veel meer laat zien dan alleen vogelwaarnemingen. Je kunt daar al je natuurwaarnemingen kwijt, wat natuurlijk een veel completer beeld geeft. Jammer dat het terugzoeken van andermans waarnemingen niet echt gebruiksvriendelijk is. In eerste instantie dacht ik dat er geen kaartjes te vinden waren, maar die blijken te voorschijn te komen als je voor "Excursieplanner rond coordinaat" kiest. Lastig dat je daar niet meteen een coordinaat lijkt te kunnen invullen. Je begint ergens in de buurt van Parijs en kunt dan scrollen naar het gebied dat je echt zoekt. Daar aangekomen kan je aangeven wat voor soort waarnemingen je wilt zien (dieren- of plantengroep en mate van zeldzaamheid).

In het Engels vond ik Geobirds de mooiste site. Op die site zijn waarnemingen wel goed op een kaart terug te zoeken, alleen, de site wordt zo goed als niet door Nederlandse vogelaars gebruikt, dus het aantal aangemelde waarnemingen in Nederland is minimaal. Leuk voor op vakantie in de VS, maar voor dagelijks gebruik te arm.

Eigenlijk denk ik dat dat wat ik zoek wel bestaat, maar dat de vogelaars het lekker voor zichzelf houden. Daar kan ik me ook wel iets bij voorstellen, want je moet toch niet denken aan een horde dagjesmensen die allemaal precies weten waar de zeeadelaar van Flevoland te zien is, maar die geen enkel benul hebben hoe je zo'n dier kunt bekijken zonder hem meteen tot emigreren te dwingen. Ik denk dat deze mensen er meer van weten dan ze willen vertellen.

Verder?


Carbo-Sil
Originally uploaded by Isaac-CC

Gisteren was de bijeenkomst die het einde van het procesbureau bibliotheekvernieuwing vierde. Al met al niet echt een dag waar ik vrolijk vandaan kwam. Iedereen vindt het bibliotheekwerk vreselijk belangrijk, en heeft goede jeugdherinneringen, maar als het op financiering aankomt is het duidelijk de verantwoordelijkheid van een ander. Wat ben ik blij dat ik geen manager ben! Ik heb tenminste niet dagelijks met dat getouwtrek tussen de drie bestuurlijke lagen te maken. Het bibliotheekwerk zelf lijkt vooral verdiept in de discussie of zaken centraal (VOB) een beetje centraal (PSO's) of lokaal (basisbibliotheken) moeten gebeuren. Weet er iemand nog een leuke sector, 'nuttig', maar niet per se non-profit, waar dit structuurgeneuzel al achter de rug is?

Afijn, voor een inhoudelijke reactie zou je kunnen kijken bij Jan. Die heeft vannacht ook de samenvatting van het rapport van het SCP al tot zich genomen. Op andere blogs lees ik nog niet over Verder! Wel over de basisbibliotheek van DBNL, die gisterochtend door Paul Schnabel aangekondigd werd, en die hij gistermiddag presenteerde in Leiden.

donderdag 27 maart 2008

Collectiebeleid in een netwerkorganisatie


300.000 cd's te leen
Originally uploaded by westher
Ik ben deze week met een interessante klus bezig geweest. Een basisbibliotheek in Zuid-Holland heeft ProBiblio ingeschakeld om ze te ondersteunen bij het schrijven van een collectiebeleid. Eén van de vragen die in dat beleid beantwoord moet worden is hoe je in een organisatie met een aantal gelijkwaardige vestigingen toch met speerpunten in de collectie kunt werken. De achterliggende vraag daarbij is volgens mij de vraag hoe de vorming van een basisbibliotheek meerwaarde voor de gebruiker kan bieden.

Voor veel bibliothecarissen voldoet de ideale collectie aan twee criteria:
1. Er is een brede basis, waardoor voor iedere voorkomende vraag materiaal in de collectie is.
2. Populaire titels zijn in grote aantallen beschikbaar, waardoor voor iedere voorkomende vraag het materiaal ook meteen geleend kan worden.

De collectiebudgetten en hoeveelheid kastruimte zijn echter nooit toereikend om een dergelijke collectie te kunnen opbouwen.

Door niet meer de collectie van de vestiging, maar die van het netwerk als uitgangspunt te nemen kan de ideale collectie beter benaderd worden. De brede basiscollectie kan zo namelijk over een groter aantal vestigingen verspreid worden, waardoor er ruimte (zowel fysiek als qua budget) overblijft om meer te investeren in populaire titels.

Maar dan wordt de vraag welk materiaal er voor welke vestiging aangeschaft moet worden alleen maar ingewikkelder te beantwoorden. Voor deze basisbibliotheek hebben we het idee van het werken met speerpunten verder uitgewerkt. Daarvoor hebben we eerst de collectie non-fictie onderverdeeld in 9 clusters van 9 onderwerpen. Per onderwerp hebben we onderzocht in welke vestiging dat vorig jaar het meest uitgeleend is. Onze aanname is dat voor dat onderwerp binnen deze basisbibliotheek de grootste gebruikersgroep dan ook van die vestiging gebruik zal maken. Het ligt dan ook voor de hand om die vestiging het onderwerp als speerpunt toe te wijzen.

In een vestiging met een speerpunt blijf je, op dat onderwerp, collectioneren op een brede collectie, waarin niet alleen populair materiaal opgenomen wordt, maar waarin een beeld van het totale aanbod aan media geboden wordt. In de andere vestigingen kan dan gekozen worden om alleen de meest gevraagde titels aan te schaffen.

Voorwaarde voor deze benadering is dat de inwoners van het werkgebied de hele netwerkcollectie ook inderdaad ervaren als de collectie van hun bibliotheek. Dat betekent dat er in de communicatie naar overheid, gebruikers en niet-gebruikers steeds de nadruk op de totale collectie gelegd moet worden.

Het betekent ook dat gebruikers een titel die niet op het juiste moment op de juiste plaats is wél op een voor die gebruiker acceptabele manier geleverd moet kunnen krijgen. Voor de hand liggende oplossingen daarvoor zijn gratis (of tegen marginale kosten) reserveren of aanvragen, het snel uitvoeren van het leenverkeer en het op een plaats van eigen keuze afleveren van gereserveerde en aangevraagde materialen. Het zou zeer de moeite waard zijn om eens te onderzoeken welke maatregelen voor welke groepen klanten een verbetering zouden betekenen.

woensdag 26 maart 2008

Nog eentje dan

Al het goede komt in drieeën, maar als het gaat om bibliotheekfilmpjes ontbreekt er toch nog één aan mijn vorige bericht. Eerlijk gezegd wilde ik nog snel even m'n bericht posten voor ik naar Obdam vertrok gisterochtend, en had ik daardoor pas later op de dag door dat 'A Librarian's 2.0 Manifesto' en 'The Machine is Us/ing Us' in mijn geheugen tot 1 filmje versmolten waren. Daarom als toegift ook die laatste nog.

dinsdag 25 maart 2008

Bibliotheekfilmpjes op You Tube

Ik kwam voor het eerst met YouTube in aanraking toen de VOB een promotiefilmpje voor al@din had laten maken, en Edwin voorstelde het ook op You Tube te zetten. Op dat moment wist ik nog niet eens hoe je het spelde. Ik heb het in mijn aantekeningen van dat overleg staan als U-Tube (?).



Niet zo lang daarna werd YouTube wat gewoner, en zag ik op allerlei sites en in blogposts ook verwijzingen naar YouTube filmpjes. Het feit dat je ze zo makkelijk kunt embedden zal daar zeker mee te maken hebben. Deze geeft volgens mij perfect de kloof tussen automatiseerders en die rare alfa's in de bibliotheekwereld weer.



En om het trio af te maken ook nog een pracht van een filmpje over web 2.0. Dit filmpje geeft me iedere keer dat ik bekijk een soort geluksgevoel doordat het zo prachtig de kansen laat zien.

donderdag 20 maart 2008

Podcasts beluisteren


Het was nog niet eenvoudig om een podcast te vinden die aan de definitie mp3 + rss voldeed. Het Wikipedia artikel over podcasts geeft daar een goede verklaring voor: een echte podcast geldt als een nieuwe openbaarmaking en daardoor is het qua rechten veel lastiger (lees duurder) regelen dan streaming audio en audio on demand.

Een tweede complicerende factor was dat ik niet zomaar een podcast wilde beluisteren, maar van tevoren bedacht had wat me zou interesseren en pas daarna op zoek ging of ik daarvan een podcast kon vinden. Ik ben namelijk niet zo'n radioluisteraar, dus ik had bedacht dat ik alleen tijd ging besteden aan het luisteren naar een podcast als het me ook echt zou interesseren.

Wat mij (als gebruiker dus) de meest interessante podcast leek was een overzicht van muziek die de komende tijd in concertzalen in mijn woonomgeving gespeeld gaat worden. Met name een podcast van te verwachten bands in het Patronaat in Haarlem leek me wel wat. Maar helaas, het Patronaat doet niet aan podcasts. Ook de Philharmonie niet trouwens. En zelfs de Meervaart (niet echt meer in de buurt, maar ik heb wel een hoge pet op van hun marketingafdeling) had geen podcast. Die hadden overigens wél een paar videofragmenten over aanstaande optredens op hun website staan.

Ook Uit in Noord-Holland voorziet niet in mijn behoefte aan podcasts. Een tip voor de samenstellers van de website? Zelfs 3 voor 12 van de VPRO heeft alleen een RSS-feed waarin de titels van de op de website te beluisteren albums genoemd worden, maar voor het beluisteren moet je alsnog contact leggen met de site.

Daarna ben ik toch een beetje in het wilde weg gaan zoeken. Uiteindelijk vond ik een podcast van het Nederlands Film Festival waarvoor ik eerst iTunes moest installeren en die vervolgens al sinds het najaar geen nieuwe 'casts' bleek te bevatten. En ik vond een werkgerelateerde podcast van de Talis Library 2.0 Gang. 42 minuten lang van dat heel Amerikaanse geklets. Ik heb het bijna 10 minuten volgehouden. Toen was ik het zat.

Kortom, ik ben niet echt enthousiast over podcasts. Zou ik, net zoals een aantal van de collega's, in een 23-dingen-dip zitten? Ik denk dat ik ook gewoon niet zo goed ben in geconcentreerd luisteren als ik daar verder geen beeld bij heb. Ik raak makkelijk afgeleid, en dan is een tekst luisteren toch moeilijker terugzoeken dan een tekst lezen.

woensdag 19 maart 2008

Meer dan 23 dingen

Jan Tweepuntnul blogde een week geleden over de grote hoeveelheid 23-dingen-blogs die de bibliotheekwereld rijker aan het worden is. Hij signaleert dat er volop geblogd wordt, in een wereld die nu niet bekend staat om zijn grote aantal begenadigde schrijvers.

Maar er zit ook een wat minder positieve ondertoon in zijn bericht. Als al die blogs alleen over de 23 dingen gaan zijn we in het bibliotheekwerk nog steeds niet echt ver met het delen van kennis. En als je op die manier naar al onze blogs gaat kijken valt je toch een zeker eenzijdigheid op.

Want onze blogs gaan bijna alleen over wat we voor de 23 dingen doen. Als je ons een beetje volgt krijg je het idee dat alleen schrijver dezes wel eens een boek leest (en dankzij haar leesbevordering worden de j.m. in de tuin van de buren voorgelezen door Anna). Treelertrash, Chordfinder1 en Ycreate hebben duidelijk iets met muziek, en er is een dichter onder ons. Maar het is al met al niet echt het beeld van een bruisende organisatie in de culturele sector.

En wat we met z'n allen doen in de andere 35 uren (max) die een werkweek telt, daar schemert maar zelden iets over door in de berichten. Eerlijkgezegd vind ik het ook wel ingewikkeld, om over m'n werk te schrijven. Zolang het alleen over mezelf en mijn 'leerervaringen' gaat kan ik zelf bepalen wat ik wil vertellen en wat niet. Maar als ik over mijn werk ga schrijven komt daar onvermijdelijk ook iets over klanten en producten in te staan. En die zijn niet alleen van mij, maar zeker ook van mijn werkgever, ProBiblio. Dan wordt het al snel ingewikkeld om een stukje te schrijven, want ik vind dat het wel ergens over moet gaan, maar dat ik voorzichtig moet zijn met wat ik over anderen zeg.


Toch wil ik het wel gaan proberen, want ik denk dat er best interessante dingen te melden zijn over mijn werk. Maar vandaag nog niet. Vandaag ga ik naar mijn cursus Spaans. Met spijt in het hart, want ik zou ook naar de uitreiking van de Dutch Bloggies willen kijken, en ik ben enorm nieuwsgierig naar de documentaire over Boudewijn Büch die vanavond uitgezonden wordt. Ik hoorde gisteravond bij 'De Wereld Draait Door' dat hij vrijwel zijn hele leven zelf verzonnen schijnt te hebben. Dat vind ik zo'n fascinerend idee, passend bij de vreemde schrijver die Büch was, dat wil ik zien.

En nu had ik zo graag de livestream uitzending van de Dutch Bloggies willen embedden, maar dat krijg ik niet voor elkaar. Prut!

The most modern library in the world!

De fotoset van Jenny Levine (The Shifted Librarian) over DOK Delft wordt in de Amerikaanse biblioblogosphere opgepikt. Michael Stephens (Tame The Web) bijvoorbeeld linkt naar de complete fotoset. Ook Polly is diep onder de indruk.

maandag 17 maart 2008

ding #13 Online kantoortoepassingen

Ja, het zal best nuttig zijn, maar van dit ding wordt ik niet enthousiast.

Ik kreeg van biblimarie een uitnodiging om mee te schrijven aan haar vakantiegids. Dat heb ik keurig gedaan (Noord-Spanje!).

Vervolgens heb ik zelf een document gemaakt waarin alle collega's hun contactgegevens voor het Instant Messagen kunnen opslaan. Dat leek me wel praktisch voor ding 14. Jammer genoeg is daar nog niet echt uitgebreid op gereageerd. Ik heb zo veel mogelijk collega's uitgenodigd om er aan mee te schrijven, maar ook hier keert de half-anonimiteit van de deelnemers zich tegen mij. Van het merendeel van de collega's ken ik het gmail-adres niet, dus ik kan ze ook niet uitnodigen. En dit is niet het soort informatie dat ik open op internet wil zetten.

Al met al ben ik nog niet echt enthousiast. Ik zal nog een keer kijken naar Office Live Space, waar ik bij Pientje Pienter over las, die het weer van via Learn2See hoorde, want ik denk dat mijn aversie voor een deel te maken heeft met het ontbreken van de vertrouwdheid van de functionaliteit van Microsoft Office.

En trouwens, wat is er eigenlijk zo 2.0 aan online kantoortoepassingen? Ik associeer 2.0 toch vooral met het ontmoeten van mensen die je (nog) niet kent op basis van een gemeenschappelijke interesse. Een online kantoortoepassing zal je volgens mij toch eerder gebruiken samen met een (kleine) groep mensen die je al wel kent en waarmee je een gezamelijke doelstelling deelt.

Voor 'straf' geen plaatje bij dit bericht.

woensdag 12 maart 2008

Tussendoortje




Op weg naar het weblog van Pientje Pienter kwam ik toevallig een ander blog tegen, dat naar een eerder bericht van mij verwees. Het bleek om het blog van Qwerty te gaan, die bij bibliotheek Leidschendam-Voorburg ook bezig is met de 23 dingen. Het blog zag er sowieso al prachtig uit, maar vooral de slideshow die ik er vond sprak me aan. Natuurlijk heb ik vervolgens bij RockYou ook m'n eigen slideshow gemaakt, van m'n favoriete films.

Instant Messaging : Wie wil mijn vriendje zijn?


LE CHAT
Originally uploaded by zakketty3000
Dit vind ik nou zo sneu! Een veertiger die met drie verschillende programma's open (of vier, of vijf, afhankelijk van hoe je telt) zit te wachten tot er iemand met haar wil chatten. En dat is precies hoe ik me nu voel, sneu.

Ik had al zo m'n vermoedens dat dit een zware week zou worden, vandaar dat ik me eerst met Instant Messaging heb beziggehouden, en later in de week nog naar het voorgaande ding, Document Sharing, ga kijken. Want ik kan natuurlijk best de achtergrondinformatie over Instant Messaging lezen (maar dat heb ik natuurlijk nauwelijks gedaan) en ik kan ook prima programma's voor Instant Messaging installeren, maar daarmee heb je nog steeds niet ervaren hoe het werkt. Om dat te ervaren heb je buddies (yuk!) nodig, en die krijg je niet zomaar (daar moet je WEL wat voor DOEN).

Wat wel aardig is aan dit onderwerp is dat ik uit pure hang naar contact nu de applicaties van alle drie de grote spelers geinstalleerd heb. Ik had al GMail, en had dus kennelijk ook automatisch Google Chat, maar heb voor de volledigheid ook Google Talk geïnstalleerd. Daarnaast gebruik ik Windows, dus ik had Windows Messenger al, maar die heb ik nu zo ingesteld dat hij automatisch opstart als ik mijn computer aanzet. En voor de volledigheid heb ik ook Yahoo!Messenger nog geïnstalleerd. Ook Yahoo! kent mij al een hele tijd, omdat ik veel gebruikmaak van Yahoo!Groups, de e-mailgroepen van Yahoo.

Uit de tijd dat ik landelijk servicemanager al@din was kende ik het bestaan van Meebo al, en zo'n chatwidget op m'n blog leek me wel wat, dus vanochtend heb ik me ook nog aangemeld bij Meebo en Meebo Me hier in de sidebar gezet. Bij het aanmelden bij Meebo kwam ik nog wel wat zaken tegen die mij verrasten:
Ten eerste lijkt Meebo Windows Messenger nog niet te kennen. Voor zover ik kan zien kan je alleen een oud MSN-account aan je Meebo-account koppelen. Dat verrast me dan toch voor een applicatie die zo goed naar z'n gebruikers zou luisteren. Of zou ik ergens een nuance gemist hebben? Gewoon doen alsof je Windows Messenger-account het MSN-account is, lijkt niet voldoende.
Ten tweede maakt Meebo problemen als je je Yahoo!Messenger-account aan je Meebo-account koppelt, terwijl je Yahoo!Messenger ook nog zelf open hebt staan. Op zich niet onredelijk dat je je berichten maar op 1 manier tegelijk kunt lezen, maar waarom heeft hij dat probleem dan niet met Google Talk?

Maar nu is het wachten tot er iemand met me wil chatten. Zelfs Rob is offline :-(

Onderliggend probleem is natuurlijk dat ik niet zo geloof in chatten. Ik ben sowieso niet van dat directe, ik denk liever even na voor ik iets beweer. Zelfs met telefoneren heb ik al helemaal niets. Dat is soms nuttig om even snel iets af te spreken met iemand die niet in de buurt is, maar privé telefoneer ik eigenlijk alleen met mensen die hun mail maar zelden lezen, en dan nog vooral om een afspraak te maken om elkaar te ontmoeten.

Ik zou niet willen beweren dat vluchtig contact slecht is, alleen heb ik er zelf niets mee. Ik denk dat het best goed is om als bibliotheken ook open te staan voor deze vorm van communicatie, en als daar bij ProBiblio ooit voor gekozen zou worden zou ik het ook geen probleem vinden om een dagdeel voor m'n rekening te nemen. Alleen moet je niet verwachten dat er dan naast dat vluchtige chatten ook nog diepgravende dingen gebeuren. Het is natuurlijk geen doen om je als je even niet chat op het oplossen van een ingewikkeld probleem of het verzinnen van een innovatieve toepassing te concentreren. Nee een dagdeel waarop je chat is verder alleen geschikt voor vluchtige activiteiten.

woensdag 5 maart 2008

Zandbak

Misschien komt het wat arrogant over, om als kersvers 23-dingen-deelnemertje meteen een Wikipedia-artikel te gaan schrijven. En als je daar dan vervolgens ook nog over blogt gaat het een beetje op opscheppen lijken, maar zo is het echt niet bedoeld. Het is meer dat ik veel liever iets 'echts' doe dan iets 'neps'. Het is natuurlijk wel lekker veilig om in de zandbak te spelen, want daar maakt het niet uit als je een fout maakt. Maar ik wil geen dingen doen die niet uitmaken (of in elk geval zo weinig mogelijk).

Ter relativering een prachtig lied over een zandbak en nog veel meer. Ik kon geen audiofile vinden om te embedden, dus daarom is het een YouTube 'filmpje' geworden.

Alexander McCall Smith


McCall Smith
Originally uploaded by m.avanti
Weet je niet wie Alexander McCall Smith is? Dan zoek je dat toch op! En tegenwoordig is de eerste plek waar ik dan ga zoeken (of mensen naartoe stuur) Wikipedia. Dat overkwam me zondag toen ik ons eigen Aagje een tip wilde geven voor een schrijver die over Botswana schrijft, naar aanleiding van haar weblog. En laat er nou verdorie in de Nederlandstalige Wikipedia nog geen artikel over deze auteur staan. Na mijn grote woorden bij ding 11 zat er toen nog maar een ding op. Ik moest zelf in deze leemte voorzien.

Ik heb gisteravond de stoute schoenen aangetrokken en ben begonnen met het lezen van de instructies (weinig) en de etiquette (ook niet vreselijk veel) op Wikipedia. Want het natuurlijk toch nogal wat, als je zomaar pretendeert iets wezenlijks aan zo'n gerenommeerde bron toe te voegen te hebben.

Ik moet zeggen dat het schrijven voor Wikipedia echt wel moeilijker is dan het schrijven voor een weblog. Er zit minder software achter om je te helpen met het toevoegen van opmaak, links en afbeeldingen (of die software is er wel, maar is moeilijker te vinden). Gelukkig zit er een goede 'preview' mogelijkheid in, dus je kunt (je moet zelfs) eerst kijken hoe je verhaal er uitziet voordat je het publiceert.

En verder vind ik het best ingewikkeld, een lemma voor een encyclopedie schrijven. De bedoeling is dat je vooral feitelijke informatie geeft, die bij voorkeur door bronnen ondersteund wordt. Nou weet ik natuurlijk als informatiespecialist wel wat af van bronnen, maar omdat ik nog niet kon ontdekken hoe je bronvermeldingen in de tekst verwerkt ben ik ze nog een beetje uit de weg gegaan.

Uiteindelijk is het vooral een bibliografisch artikel geworden en eigenlijk ben ik daar best tevreden mee. Dat is een onderwerp waar ik verstand van heb, en ik heb het gevoel dat ik daarmee de encyclopedie ook echt verrijk.

Maar het mooiste komt nog ... Sinds ik het artikel gisteravond geschreven heb zijn er al twee mensen langs geweest om het te verbeteren. En dan gaat het vooral om Wikipedia-technische zaken waar ik nog niet achter was. Een van de twee heeft de opsomming van boektitels en externe bronnen eleganter opgemaakt en de ander heeft toegevoegd dat het artikel nog een categorieaanduiding moet krijgen.

dinsdag 4 maart 2008

Bibliotheekwiki's


Wiki wiki
Originally uploaded by jdlasica
Ik heb een aantal van de bibliotheekwiki's die op de 23 dingen pagina genoemd worden bekeken, maar vind ze eigenlijk nogal tegen vallen. Een beetje amateuristisch kneuterig. En ik weet ook wel hoe dat komt, want DE wiki aller wiki's (Wikipedia) is gewoon zoveel mooier, dat kan geen lokaal bibliotheekje tegen op.

In zekere zin wel grappig, deze constatering, want hij sluit heel goed aan bij een bericht dat Lorcan Dempsey deze week op zijn weblog plaatste. Hij gaat in op de twee bewegingen die in web 2.0 te onderkennen zijn, namelijk diffusie en concentratie. Het is een prachtig artikel, dat zo vol zit met ideeën dat het voor mij niet te doen is om het samen te vatten (Edwin doet op ZB Digitaal een geslaagde poging). Een van de twee bewegingen die Lorcan Dempsey beschijft is de concentratie van gebruikers en data bij een relatief klein aantal grote spelers (bedrijven, websites). En dat herken ik zeker als het om wiki's gaat. Waarom zou je aan een andere wiki dan Wikipedia schrijven?

En een bijkomende vraag ... Waarom zou je iets als wiki presenteren als je gebruikers er niet aan bij kunnen dragen? Terwijl bij de gegeven voorbeelden het merendeel besloten is en zich toch als wiki afficheert.

Daarom zie ik voor bibliotheken eigenlijk geen rol als het gaat om het opzetten van nieuwe wiki's. Wat me wel interessant lijkt is het organiseren van cursussen om mensen over hun drempelvrees heen te krijgen en hun eigen kennis aan bestaande wiki's toe te voegen. (En OK, het idee van een wiki als onderdeel van een HIP dat Flexvantol en Pientje Pienter noemen vind ik ook wel leuk).

zaterdag 1 maart 2008

Del.icio.us verder ontdekken


Dat ik del.icio.us al geruime tijd gebruik wil niet zeggen dat ik er deze weer niets meer mee gedaan heb. In combinatie met een weblog is er namelijk nog best wat extra functionaliteit die interessant is.

Ten eerste heb ik zo in m'n template geknutseld dat mensen die mijn blog lezen de verschillende berichten nu met een druk op de knop aan hun eigen bookmarks kunnen toevoegen. Ik had bij Jan Tweepuntnul gezien dat het kon en kwam via zijn blog op de site van Add This waar ik de code vond om zo'n 'nifty' knopje onderaan elk blogbericht te zetten.

Verbluffend overigens, hoeveel site voor social bookmarking er dan blijken te zijn. Ik wil de kleurstelling van dit blog graag in het groen/blauw houden, dus noem hier alleen Blogmarks, Netvouz, Newsvine, Slashdot, StumbleUpon en Technorati.

Een tweede toepassing van del.icio.us in dit blog is het lijstje van de meest recente favorieten dat in de sidebar is opgenomen. Zoals je kunt zien ben ik bezig een hovenier te zoeken. Deze toepassingen zijn iets 'socialer' dan hoe ik del.icio.us tot nu toe gebruikte, maar eerlijk gezegd gebruik ik social bookmarking vooral als handige webbased tool, en maak ik niet tot nauwelijks gebruik van het sociale aspect. Ik heb wel een paar mensen in m'n netwerk, maar daar doe ik maar zelden iets mee.

Social bookmarking


del.icio.us spinoff logos
Originally uploaded by dreamyshade
Ik snap er niets van. Bij bijna iedereen die al over ding 10 geschreven heeft lees ik dat ze het nut er niet van inzien. Ben ik nou zo raar? Ik gebruik del.icio.us al anderhalf jaar, en zou echt niet meer zonder willen. Het begon er mee dat ik als servicemanager al@din gedetacheerd was bij de VOB. Daarvoor zat ik twee à drie dagen per week in Den Haag. En ik zocht me rot naar al die handige sites die ik op m'n werk en/of thuis in m'n bookmarks verzameld had. Op dat moment ben ik gestart met een del.icio.us-account en ik vind het gewoonweg fantastisch!

Ten eerste het enorme voordeel dat je vanaf verschillende computers bij dezelfde linkverzameling kan. Ten tweede het voordeel dat je je links van tags kan voorzien, en je dus nooit meer hoeft te zoeken in welke submap je die handige link nou opgeslagen had (was het onder naslag of onder e-commerce, onder bibliotheek of boeken). Ten derde de mogelijkheid om anderen mee te laten kijken in je bookmarks.

Een voorbeeld daarvan: Vorige zomer zouden we met drie gezinnen een huis in de Ardennen huren, maar omdat we niet echt dicht bij elkaar in de buurt wonen was het nog een heel gedoe om het eens te worden over wat we het leukste huis vonden. Door iedereen de shortlist te laten bekijken waren we er toch vrij vlot uit.

Tenslotte nog een vierde voordeel: Het is voor andere gebruikers van delicious heel eenvoudig om links waarvan ze denken dat die interessant voor je zijn door te geven. Om daarvan gebruik te maken heb ik een account voor de Noord- en Zuid-Hollandse AquaBrowser gemaakt. Dat account kunnen mensen in de bibliotheken gebruiken om sites die ze de moeite waard vinden om via ZoekGenie te ontsluiten aan mij door te geven. Ik geef toe dat dat nog niet veel gebeurt, maar de open manier waarop het kan spreekt mij in elk geval erg aan.

maandag 25 februari 2008

Griep

Geveld door griep zit ik thuis achter de PC te snotteren. Dikke trui aan, verwarming lekker hoog, zakdoeken en strepsils bij de hand. Het maffe is dat ik al sinds ik vanochtend wakker werd het refrein van 'Breathe' van Melissa Etheridge in m'n hoofd heb.

I'm alright, I'm alright
It only hurts when I breathe

free music


donderdag 21 februari 2008

Maf filmpje

Deze week is rustweek voor de 23 dingen, maar een mens met RSS heeft nooit echt rust. Op zich geeft de manier waarop ik aan dit filmpje kwam wel een aardig beeld van hoe ik mijn computer gebruik (of misschien vooral van hoe kort ik me op 1 ding weet te concentreren).

Ik lees in Google reader de nieuwste berichten in een feed nl-biblioblogs. Dat is een feed die door WoWter! samengesteld is, en die door hem gedeeld wordt met andere gebruikers van Google Reader die niet allemaal ook die Nederlandse biblioblogs bij elkaar willen zoeken. Een van de blogs die in die feed opgenomen zijn is alfredh.web-log.nl . Alfred bericht over de website Biblioo.nl , een website waar je gratis boeken kunt downloaden. Op de website van Biblioo blijkt geadverteerd te worden door al@din. Ik klik door omdat ik de nieuwe site nog niet bekeken heb. Op de al@din-site wordt mijn oog getrokken door de hersenkrakers, en ik kijk wat er aan onopgeloste vragen staat. Een van de vragen gaat over een versje over een konijn en een boom, dat iets met het strikken van veters te maken heeft. Dat roept een herinnering bij me op, dus ik ga in Google op zoek naar 'konijntje om het boompje'. Als achtste hit vind ik een bericht Konijn jaagt slang de boom in. Onweerstaanbaar, dus ik ga op onderzoek uit. En dit is wat ik vind:

vrijdag 15 februari 2008

Bibliotheken en web 2.0

De vraag van vandaag is: "Hoe kunnen bibliotheken de web 2.0 toepassingen die tot nu toe aan de orde gekomen zijn gebruiken in hun dienstverlening?"

Daarover nadenkend, en eerder al, terwijl ik bezig was met het exploreren van bloggen, RSS-feeds en foto-sharing, is er één toepassing die mij het meest voor de hand lijkt te liggen. Mij lijkt het logisch om web 2.0 toepassingen te gebruiken bij het selecteren, ontsluiten en beschikbaarstellen van informatie. Het belangrijkste verschil met wat bibliotheken al doen zit hem volgens mij in de informatie die je ontsluit. Dat zijn namelijk niet meer alleen boeken (en af en toe een dvd of cd-rom, die we zo veel mogelijk behandelen alsof het toch een boek is) maar juist de digitale bronnen die beschikbaar zijn.

Ik denk dat bibliotheken tot nu toe veel hebben laten liggen als het gaat om de selectie van digitale informatie. Terwijl we juist in de selectie van informatie meerwaarde bieden aan onze gebruikers. Tuurlijk, je kunt bij ons bijna gratis een boek lenen waar je bij de boekhandel € 20,- voor moet betalen, maar als je een populaire roman wilt lezen moet je daar wel op wachten. En er is een grote groep mensen die dan toch liever een bestelling bij Bol.com plaatst. Je kunt het boek via internet bestellen wanneer je maar wilt, het wordt door de postbode bij je thuisbezorgd, en je mag het boek houden zo lang je wilt.

In het gebruik dat van de collectie wordt gemaakt zien we dat als het om informatie gaat het boek steeds minder populair wordt. De uitleencijfers van de collectie non-fictie lopen jaar na jaar terug, en als je kijkt wat er nog wel geleend wordt kom je vooral uit bij titels die "als een roman" te lezen zijn. De kasten met waar gebeurde verhalen, biografieen, reisverhalen.

Anderzijds lezen we geregeld dat het met de kwaliteit van de informatie die mensen, of in elk geval scholieren, van het internet halen slecht gesteld is. Mensen kunnen niet inschatten of een website betrouwbaar is en hebben de neiging om voor het eerste resultaat dat ze gegoogled hebben te gaan.

Bibliotheken zouden in moeten springen op de behoefte aan betrouwbare informatie die snel digitaal beschikbaar is. Dat dat nog niet op grote schaal gebeurd is heeft volgens mij te maken met het lokale karakter van bibliotheken en het globale karakter van internet. Bibliotheken hebben ieder voor zich geen budget om het hele scala aan onderwepen te behandelen. En dat hoeft op zich ook niet, want als een bibliotheek een onderwerp goed ontsluit kan de complete wereldbevolking (voor zover ze Nederlands spreken) profiteren van die inspanning.

Maar hoe organiseren we in een lokaal gefinancierde sector het globaal beschikbaar stellen van informatie? En zetten we dan een hekje om onze betrouwbare informatie, en gebruiken we dat om betaalde leden te lokken? Ik denk het niet. Als je naar de kranten kijkt, bijvoorbeeld, zie je dat die hun hekjes weghalen en hun archieven gratis op internet zetten. Dan moeten openbare bibliotheken, die voor zeker driekwart door de overheid gefinncierd worden, dat toch ook kunnen!

En hoe zouden we dan web 2.0 technologie kunnen inzetten? Ik denk daarbij vooral aan het idee van de etalages, de digitale presentatie van de landelijke zwaartepunten. Voor wie hier nog geen concreet beeld bij heeft: In het stuk De Complete Bibliotheek van Francien van Bohemen en Bram Rietveld wordt in hoofdstuk 5 veel behartenswaardigs over etalages gezegd.

Voor wie het nog concreter wil zien heb ik een voorbeeldje gemaakt over het onderwerp sterrenkunde. En nee, dat is niet af of compleet, maar het geeft een idee van wat je in blogvorm zou kunnen doen. En het zou wel eens kunnen zijn dat de Universes van Netvibes ook heel goed gebruikt kunnen worden voor het delen van informatie over onderwerpen waar nou eenmaal niet iedere bibliothecaris helemaal in zit.

Imagegenerators


Online plaatjes bewerken ... Ik heb al gezegd dat ik meer met woorden heb, toch? Toch wel leuk gespeeld met fd's Flickr Toys. Ik heb een mozaiek gemaakt in de kleur tuquoise. Mosaic Maker geeft je de mogelijkheid je eigen indeling te kiezen en aan te geven uit hoeveel foto's je mozaiek moet bestaan. Ik begon heel ambitieus met 6 x 6 foto's, maar kwam er al snel achter dat het toch nog wel even tijd kost om de foto's te selecteren. Er zijn wel meerdere mogelijkheden om aan te geven welke foto's je wilt gebruiken. Je kunt de URL's van afzonderlijke foto's opnemen, een set kiezen, je eigen favorieten tonen of foto's met een specifieke tag laten zien. Na enig experimenteren heb ik er voor gekozen de foto's die ik in het mozaiek wil als favoriet aan te merken. Dat gaat sneller dan afzonderlijke URL's invoeren, en geeft je meer controle op de afbeeldingen die je opneemt dan als je van een door anderen getagde verzameling foto's uitgaat. Ik ben best tevreden over het resultaat. Het lijkt me in sommige gevallen ook nog wel bruikbaar, als manier om de vele verschillende aspecten van een onderwerp te laten zien.

vrijdag 8 februari 2008

Flickr verder ontdekken

Verderspelen, dat is natuurlijk een erg eenvoudige opdracht. De kunst is vooral om weer op te houden ;-)

Toch merk ik dat het spelen met flickr voor mij meer spelen en minder leren is. Ik heb toch minder met beeld dan met het woord. Beeld blijft altijd ongrijpbaar, niet volledig benoembaar. Lastig terug te vinden ook. Als weet hoe iets er uitziet geeft je dat vaak nog onvoldoende houvast om er meer informatie over te vinden.

Daardoor is het natuurlijk juist interessant om er als informatiegebruiker naar te kijken. Hoe kan je beeldmateriaal toegankelijk maken voor informatieoverdracht? De oplossing die daarvoor meestal wordt gebruikt is taggen, het toekennen van trefwoorden aan een afbeelding. Dat zijn dan ook de toepassingen van flickr die ik intensiever bekeken heb.

Flickr biedt zelf de mogelijkheid tot geo-tagging. Jammer genoeg geen pagina die snel even uitlegt wat geo-tagging is, dus ik zal het zelf moeten proberen. Geo-tagging is het taggen van een foto met de locatie waar de foto genomen is. Je doet dat binnen flickr door onder Organise voor Your Map te kiezen. Je krijgt dan een rijtje foto's te zien, met op de achtergrond een kaart (of satelietbeeld). Je kunt nu op de kaart de plaats waar je een foto gemaakt hebt opzoeken, zoals in Google Earth, en vervolgens de foto op die plaats op de kaart zetten (met drag&drop). Vervolgens kan je jouw foto's via de kaart terugzoeken, maar de foto's die door alle gebruikers 'public' gezet zijn kan je ook op een kaart bekijken. Een heel aardige manier om voor je vakantie te kijken wat anderen op die plek gefotografeerd hebben.

De andere toepasing die ik bekeken heb is findr. Findr helpt je om op basis van toegekende tags foto's te vinden. Het aardige van findr is dat je na het invoeren van een eerste tag (die meestal nog belachelijk veel resultaten oplevert) verder kan inzoomen door uit een lijst met tags die samen met je oorspronkelijke tag voorkomen een tweede tag te selecteren. Zo kom je uiteindelijk bij een behapbare selectie van beelden over een onderwerp.

Al schrijvend merk ik dat het nauwelijks uit te leggen is. En het is al helemaal onmogelijk om over te brengen wat er leuk aan is. Probeer het zelf maar!

Al spelend ben ik wel tot een paar conclusies over tagging in flickr gekomen. Als je voor jezelf taggt is een trefwoord misschien genoeg, maar als je ook door anderen gevonden wilt worden moet je royaal met tags zijn. Bij het bovengenoemde inzoomen ben je meteen uit beeld zodra iemand een trefwoord selecteert dat niet bij jouw foto staat, zelfs als dat trefwoord wel op je foto van toepassing zou zijn. Het tweede dat me opviel is dat flickr nog vooral engelstalige tags bevat. Veel 2.0 sites zijn inmiddels ook door Nederlandstalige deelnemers ontdekt, en vaak is de lancering van een Nederlandstalige versie van de site het moment waarop je vrijwel net zo goed in het Nederlands als in het Engels kunt gaan werken. Bij flickr is dat nog niet het geval.

Overigens heb ik naar aanleiding van het spelen met flick mijn eigen vraag over de meidoorn van twee berichten geleden beantwoord. Ik zocht in findr op meidoorn en vond niets. Daarop ging ik op zoek naar het Engelse woord voor meidoorn, en ik wilde meteen ook weten wat meeldraad in het Engels is. Daartoe ging ik in Google op zoek en zie:

Google geeft mij in het eerste resultaat het antwoord op mijn vraag.

Als je er nou echt via de trefwoorden niet uitkomt om een beeldprobleem op te lossen is er sinds kort PicAnswers. Daar kan je een foto plaatsen en er een vraag over stellen. Ik las over PicAnswers bij Gluren op het web

donderdag 7 februari 2008

Foto's bloggen vanuit Picasa

 
Op het eerste gezicht is het rechtstreeks vanuit Picasa publiceren op m'n blog wat onduidelijker dan vanuit flickr. Ik heb wel een venster om tekst in te typen, maar de ruimte voor tags lijkt bijvoorbeeld te ontbreken. Ik zal eens kijken hoe het er uitziet als ik het bericht nu publiceer. Als het niks is kan ik altijd nog proberen of ik het bericht verder kan bewerken.

Posted by Picasa


Later: Ik was even bang voor een 'senior moment'. Ik weet vrijwel zeker dat er altijd een pennetje bij m'n berichten stond, waarmee ik meteen al mijn spelfouten kon corrigeren, maar dat lijkt nu weg/onzichtbaar te zijn. Ik heb nu via een zeer omslachtige weg alsnog de mogelijkheid gevonden om het bericht te bewerken en bijvoorbeeld tags toe te voegen, maar dat is niet hoe ik het tot nu toe heb gedaan. Zal me leren om jullie blogs te bekijken terwijl ik met hoofdpijn thuis zit. Vort! Onder de wol.

woensdag 6 februari 2008

Meidoorn?


Meidoorn?
Originally uploaded by westher
Ik kan het niet laten om toch al even te experimenteren met ding #6. Ik had al een flickr-account, en heb daar de afgelopen dagen al wat foto's op gezet die ik goed genoeg vind om 'public' te maken. Deze foto heb ik vorig jaar in mei gemaakt in Zeeuws-Vlaanderen, vlak bij het natuurgebied Het Zwin. Ik wil graag een struik van deze soort in mijn tuin zetten, maar weet niet zeker wat het is. Qua vorm van de struik leek het op een meidoorn, maar de prachtige felrose meeldraden lijken daar toch niet bij te passen. Ik ben benieuwd of het publiceren van deze foto me dichter bij de oplossing brengt.

vrijdag 1 februari 2008

RSS-feeds vinden

OK, ik heb vandaag besteed aan het vinden (en een beetje ordenen) van RSS-feeds. Op zich is het vinden van feeds vrij makkelijk. Je bezoekt een aantal blogs of andere interessante pagina's en de feeds stromen binnen. Ik heb de tabbladen die Rob aangemaakt heeft in Netvibes geimporteerd. Ik heb bloedig een voor een de blogroll van bibliobloggers van de blog van Edwin in Google Reader ingevoerd. Ik heb in Google Blogsearch 'ego'-feeds aangemaakt op de woorden bibliotheek en ProBiblio (niet omdat ik niet ijdel ben, maar omdat mijn eigen naam geen hits opleverde). En ook het zoeken in Google Reader op bibliotheek leverde best een aantal aardige blogs op.

Bij het invoeren van de biblioblogs die Edwin noemt heb ik min of meer per ongeluk nog een Netvibes tabblad gimporteerd. Frustrerend, zo makkelijk als je een Netvibes tabblad importeert. Tenminste, als je zelf besloten hebt dat je de functionaliteit van Netvibes niet prettig vindt werken. Vervolgens kwam ik op het meesterlijke (lees: super luie) idee om te onderzoeken of ik die links niet vanuit Netvibes kan exporteren naar Google Reader. En dat blijkt niet zo ingewikkeld te zijn. Onder 'instellingen' heb je namelijk de mogelijkheid om een backup van je feeds te maken. En die backup is zowaar in een standaard format, waar vervolgens ook andere feedreaders mee om kunnen gaan. Ik kreeg welliswaar bij het importeren in Google Reader een foutmelding dat niet alle feeds geimporteerd konden worden, maar ik heb er nu bijna tweehonderd; dat lijkt me meer dan voldoende voorlopig.

Die geimporteerde feeds blijken in Google Reader in mappen geordend te zijn, die overeenkomen met de tabbladen die ik in Netvibes had. En ... Google Reader haalt de dubbelen eruit (tenminste, als de feeds exact het zelfde zijn, heb je een Atom- en een RSS-feed, dan staan die er wel gewoon beide in).

RSS-feeds lezen

Ik weet dat het voor de begeleiders handig is als ik in de titel van m'n blogbericht zet met welk ding ik bezig ben, maar ik vind het zo schools, ik doe het niet! Ik heb het gevoel dat ik door zo'n saaie titel te kiezen bij voorbaat al ieder ander die geintereseerd zou kunnen zijn in wat ik blog afschrik. Je kijkt maar naar de labels van het bericht als je wilt weten over welk ding het gaat.

Deze week heb ik me verdiept in het lezen van RSS-feeds. Dat deed ik al, maar ik was niet echt gelukkig met de manier waarop, dus ik wilde onderzoeken hoe ik RSS nog beter kon benutten. Om daar achter te komen heb ik me aangemeld bij Bloglines en Google Reader. Ik werkte al met Feedreader die ik thuis op m'n desktop computer geinstalleerd heb, en Netvibes die ik vooral vanaf m'n werk bijhoud.

Mijn ervaring met Bloglines was teleurstellend. Bij het aanmelden kreeg ik de mogelijkheid om aan te geven wat voor onderwerpen me interesseren. Omdat ik een brede interesse heb was dat zowel koken als lezen en tuinieren. Ik kon in dat overzicht de term bibliotheken nog niet terugvinden, maar het brede onderwerp internet heeft ook wel mijn interesse. Toen ik al mijn voorkeuren gemeld had ging ik een stap verder en kreeg een foutmelding. Jammer genoeg kwamen vanuit die veelheid aan onderwepen maar 10 feeds in m'n nieuw aangemaakte tabblad terecht. Alle pogingen die ik sindsdien gedaan heb om die mogelijkheid tot abonneren rond een thema terug te vinden zijn op niets uitgelopen, ik denk vooral door de onduidelijke navigatie van Bloglines. Die site is duidelijk niets voor mij.

Met Netvibes werkte ik al, en omdat het duidelijk de voorkeur van de docenten heeft heb ik de feeds uit de opdracht daarin toegevoegd. Toen ik toch bezig was heb ik ook de twee tabbladen die Rob gemaakt heeft (met de blogs van de collega's) toegevoegd. Het resultaat: Naast de tabbladen met Nederlandstalige-, Engelstalige- en Duitstalige biblioblogs die ik al verzameld had heb ik nu ook de tabbladen 23 dingen, Probiblio begeleiders en Probiblio 1. Het resultaat ... alleen al op Probiblio 1 staan 355 ongelezen berichten :-( Genoeg om onmiddelijk depresief te worden, en het lezen van RSS-feeds voor altijd af te zweren. Ook Netvibes is niet echt mijn ding.

Feedreader heeft een voorsprong omdat ik er al langer mee werk. Ik had vorig weekeinde al een groot aantal feeds aan m'n reader toegevoegd, dus daar ben ik beter bij met het lezen van de berichten. Daardoor ziet het er natuurlijk minder deprimerend uit. Toch zitten er nog wel meer voordelen aan Feedreader dan alleen bekendheid. Het programma presenteert de feeds niet zo grafisch als Netvibes, maar laat in eerste instantie alleen een lijst van Feednamen zien, die vetgedrukt zijn als er ongelezen berichten zijn. Het handige van Feedreader is dat je die lijst automatisch kunt laten sorteren op het aantal ongelezen feeds. Gevolg: de feeds waar je nooit aan toekomt staan bovenaan, de feeds waarop zelden iets verschijnt staan onderaan, en de feeds die je eigenlijk altijd wilt lezen staan op de rand van vetgedrukte en gewoon gedrukte blognamen. Het klinkt misschien wat cryptisch, maar voor mij werkt het super. Maar ... omdat je Feedreader op je computer installeert en het niet webbased is kan je niet vanaf meerdere computers dezelfde feeds bijhouden.

Ik wil de komende tijd nog verder onderzoeken hoe Google Reader me bevalt. Het aardige van die applicatie is dat de blogs als lijst gepresenteerd worden, en dat je een knop "Alle items" hebt. Met die mogelijkheid kan je van een groot aantal feeds de meest recente items scannen. Ik denk dat ik daar wel wat mee kan voor al die blogs die ik best interessant vind, maar die ik vanwege tijdgebrek en andere prioriteiten echt niet helemaal ga volgen. En Google Reader is webbased, dus ik kan vanaf meerdere computers dezelfde feeds lezen en als gelezen aanmerken.