zondag 17 januari 2010

Informatiedienstverlening


Corbin Cemetery gate
Originally uploaded by mr.thalweg
Ik heb mijn project inmiddels van een naam voorzien. Het gaat “Informatie- dienstverlening 2010” heten. Informatie- dienstverlening omdat het betrekking heeft op de informatieve functie van de bibliotheek, en 2010 omdat dit project alleen betrekking heeft op 2010, maar ik verwacht dat er in 2011 een vervolgproject van 1 - 3 jaar gaat komen.

Een flink deel van 2010 wil ik gebruiken om grondig uit te zoeken hoe het er nu eigenlijk voorstaat met de informatieve functie van de bibliotheek. Ik heb me tot nu toe wel met deelgebieden bezig gehouden (informatieve collectie, AquaBrowser, al@din) maar heb sterk de behoefte overzicht te hebben over wat er speelt in het brede gebied van de informatie.

Ik begin dan ook met te inventariseren wat er door anderen op dit gebied ondernomen wordt. De projectgroep bibliotheekinnovatie is met van alles bezig, bij de in december gehonoreerde projecten zitten er die raakvlakken met de informatieve functie hebben, en ook los van de landelijke ontwikkelingen zijn bij de diverse PSO’s en basisbibliotheken vast allerlei projecten gaande. En wat een ander al doet hoef ik niet meer over te doen. Wat mij betreft is de kunst om zo dicht mogelijk aan te sluiten bij wat er al gebeurt.

In die eerste fase wil ik ook een goed beeld krijgen van wat de bibliotheken in Noord- en Zuid-Holland eigenlijk willen met hun informatiedienstverlening. Zien zij nog een rol voor bibliotheken, of kan Google dat eigenlijk veel beter dan wij? En als onze klanten maar zelden om informatie komen vragen, moeten wij er dan wel in investeren? Jullie begrijpen dat ik wel degelijk geloof dat er behoefte is aan betrouwbare informatie en geïnformeerde burgers, en dat de openbare bibliotheek daarin een belangrijke rol kan spelen. Maar als ik de enige ben kan ik volop leuke plannen smeden, maar krijg ik daar waarschijnlijk geen bibliotheek van overtuigd.

Ook wil ik weten aan welke informatie Nederlanders behoefte hebben. Zijn ze nieuwsgierig naar de laatste societyroddels, willen ze goed voorbereid op vakantie, willen ze af en toe iets opzoeken voor hun werk, willen ze alles over schrijvers en boeken weten? En willen ze die informatie liefst in een boek, lekker uit een tijdschrift, handig via internet? Wat willen ze eigenlijk dat de bibliotheek via hun I-Phone of Android beschikbaar stelt? En maakt het daarbij uit of ze lid van de bibliotheek zijn of niet, of ze een welvarende genieter of een dynamisch gezin zijn, of ze 25 zijn of 85?

En tot slot wil ik weten hoe de processen die met informatie- dienstverlening te maken hebben in elkaar zitten. Hoe wordt het beantwoorden van vragen georganiseerd, welke processen leiden er tot de opbouw van een informatieve collectie, wat doet een bibliotheek om de collectie te ontsluiten (dus informatie over die collectie aan de klanten ter beschikking te stellen).

Met al deze vragen verwacht ik tot na de zomer zoet te zijn. Als ik al deze informatie bij elkaar heb weet ik wat er te weten valt over de informatieve functie van openbare bibliotheken. En dan ga ik aan het werk om de informatiedienstverlening van bibliotheken te verbeteren. Samen met bibliotheken die die behoefte ook hebben. Dan definiëren we de producten waaruit de informatiedienstverlening van openbare bibliotheken bestaat. We bepalen welke producten als eerste in zogenaamde formules uitgewerkt gaan worden. En we gaan aan de slag met alle kennis die verzameld is.

Waarschijnlijk zullen dit jaar twee formules afgerond worden. Ten eerste de formule “Informatiebemiddeling” waarin een aantal opties uitgewerkt wordt voor het beantwoorden van vragen (deze formule is m.i. de urgentste, vanwege de onzekere toekomst van al@din en de Hollandse aanvulling Ibi). Ten tweede de formule “Informatieve collectie” die gaat beschrijven hoe de fysieke en digitale collectie van verschillende soorten bibliotheken er uit ziet (daarvoor wordt dit jaar al veel onderzoek in het kader van het provinciaal collectieplan gedaan).

Daarnaast wordt dit jaar de prioritering van de ontwikkeling van andere formules rond de informatiedienstverlening vastgesteld. Die formules zullen vanaf 2011 in een vervolgproject verder uitgewerkt worden.

zaterdag 9 januari 2010

Projectleider

ProBiblio is gereorganiseerd. Of misschien moet ik zeggen dat ProBiblio gereorganiseerd wordt, want hoe de nieuwe organisatie er uit ziet is mij nog niet helemaal duidelijk. In grote lijnen weet ik het wel. Er zijn 3 units, Ontwikkeling, Marketing en Operations.

Marketing wordt de spil van de organisatie. Alle producten en plannen moeten in het vervolg door de unit marketing gescreend worden, om te verzekeren dat we geen producten aanbieden waar onze klanten niet op zitten te wachten.

Operations is de unit waarin het reguliere werk wordt uitgevoerd. Alles wat we al deden zit in de unit operations, en ook bijna al het personeel zit in die unit. Vanuit operations worden mensen ‘uitgeleend’ aan de unit ontwikkeling. Geen idee wat daar de officiële term binnen de organisatie voor wordt, maar het idee is dat je een baan hebt binnen de unit operations en dat je van daaruit een rol kunt krijgen binnen ontwikkeling. Ik heb een rol in de unit ontwikkeling; de rol van projectleider.

De unit ontwikkeling houdt zich bezig met de programmalijnen. Dat zijn de vier pijlers waarop zich binnen ProBiblio ontwikkeling gaat afspelen. Die pijlers zijn Marketing, HRM, ICT en Inhoud. Ik ben even kwijt hoe de programmalijn Inhoud officieel heet, maar het is de grootste programmalijn, die zich met de bibliotheekinhoudelijke ontwikkeling bezig houdt. Die programmalijn is verdeeld in drie deelprogrammalijnen: Educatie, Lezen en Informatie.

ProBiblio is overigens niet de enige die zich in 2010 gaat ontwikkelen. De programmalijnen gaan sterk vraaggestuurd werken. In principe ontwikkelen we alleen dat waar openbare bibliotheken en hun klanten echt op zitten te wachten. Om dat te borgen zijn er op diverse niveaus gremia om de unit ontwikkeling en de afzonderlijke programmalijnen aan te sturen. In die gremia zullen vooral veel directeuren en inhoudelijke specialisten uit de Hollandse basisbibliotheken vertegenwoordigd zijn.

En om helemaal zeker te weten dat wat we bij ProBiblio verzinnen ook echt bruikbaar is in de praktijk doen we alles in co-creatie. Bij alle projecten worden bibliotheken ingeschakeld, om zo vroeg mogelijk draagvlak voor de projecten te creëren, om tijdens de projecten input vanuit de praktijk te leveren, en om als eerste de vruchten van de ontwikkelingen te kunnen plukken.

Ik ga projecten doen binnen de deelprogrammalijn Informatie. Ik heb tot 25 januari de tijd om een Project Initiatie Document te schrijven (dat is een projectplan, in Prince 2-speak). Ik weet wel een beetje waar het over moet gaan, maar nog niet precies. De steekwoorden die ik heb zijn AquaBrowser, Ibi (de Noord-Hollandse webvariant van al@din), Contentvijver en Informatiefunctie.

Op zich een wat riskante business, om vraaggestuurd te gaan werken binnen het thema Informatie. Want zien openbare bibliotheken nog wel een functie voor zichzelf als het gaat om het informeren van de burger? Bibliothecarissen zijn toch helemaal geen experts, dus ze kunnen toch helemaal geen vragen beantwoorden? Best een uitdaging dus, om met dat thema aan de slag te gaan.

Ik zie zelf wel een rol voor de bibliotheek als het gaat om informatie. En één ding heb ik me al wel voorgenomen, dat de rol van de bibliothecaris als informatiebemiddelaar weer wat duidelijker neergezet moet worden. Want bibliothecarissen zijn geen experts, maar zijn wel heel goed in staat om de vraag van een leek te beantwoorden met behulp van informatie van experts. En volgens mij is er in deze tijd van information overload juist heel erg behoefte aan zo’n informatiebemiddelaar.

Omdat mijn project geen eenmans kruistocht moet worden, maar zo veel mogelijk aan moet sluiten bij de behoeftes van bibliotheken en de ontwikkelingen op landelijk niveau en in de andere provincies heb ik me voorgenomen weer te gaan bloggen over waar ik mee bezig ben. Ik hoop af en toe reacties te krijgen, zodat ik kan toetsen of ik op de goede weg ben. Hopelijk geeft dit nieuwe project me weer voldoende structuur om de draad te kunnen oppakken en geregeld een bericht te schrijven. Dit is in elk geval al een eerste begin.