De toekomst

Nee, zo makkelijk maak ik me er niet vanaf ;-)
Dat de bibliotheek- sector er nog niet uit is wat er moet gebeuren om onze toekomst en die van de informatievoorziening in Nederland veilig te stellen wil nog niet zeggen dat ik daar zelf geen mening over heb.

Toen ik op de Frederik Muller Academie zat leerde ik daar dat de taak van de bibliotheek is: Het opsporen, selecteren, ontsluiten en beschikbaar stellen van informatie. Sinds die tijd is er het nodige veranderd (ik had toen al wel een computer, maar internet bestond nog niet) maar eerlijk gezegd denk ik dat er in de samenleving nog steeds heel veel behoefte is aan deze vaardigheden. We hoeven dus helemaal niet zo ver te zoeken om onze kernwaarden te vinden.

Wat de zaak vertroebelt is dat de openbare bibliotheken in Nederland zich (met name in de negentiger jaren) toegelegd hebben op het gratis beschikbaar stellen van boeken. Die functie van de openbare bibliotheek zal inderdaad steeds minder belangrijk worden. Op het moment lijkt het er op dat steeds meer informatie gratis beschikbaar komt op internet. Daarbij moet aangetekend worden dat kwalitatieve informatie (goed geformuleerd, genuanceerd, betrouwbaar) juist steeds exclusiever aangeboden zou kunnen gaan worden, waarbij de rechten van auteurs en de commerciele belangen van distributeurs de toegang tot die informatie effectief afschermen.

Ook op het gebied van het opsporen van informatie is de bibliotheek op dit moment niet de aangewezen partij. Dat is precies waar Google zo goed in is.

Maar het selecteren en ontsluiten van informatie zijn vaardigheden waar de maatschappij steeds nadrukkelijker om vraagt. Dat zie je aan de behoefte aan mediawijsheid bij de overheid, dat hoor je bij VMBO'ers die helemaal niet zitten te wachten op 30.000 hits in Google maar liever een duidelijk gestructureerd boek gebruiken, dat lees je in het NRC, waar Egbert Dommering een toenemende behoefte aan "redactie, duiding en selectie" signalert en zowel hij als Abraham de Swaan verwachten dat er nieuwe autoriteiten / poortwachters / opinion leaders zullen opstaan.

En hoe gaan we dat dan aanpakken? Met behulp van web 2.0 tools.

Daarmee is het helemaal niet zo moeilijk om gezamenlijk een overzicht van kwalitatief goede sites te maken. En als dat gezamenlijke overzicht er is, kan het zonder al te veel moeite door iedere bibliotheek in zijn eigen vormgeving op zijn eigen website gepresenteerd worden. En laten we dat gezamenlijk vooral ruim opvatten. Onze klanten hebben verstand van allerlei zaken. Laten we ze als vrijwilliger 2.0 betrekken bij de bibliotheek door ze de kans te geven die kennis met de gemeenschap te delen. En laten we daar gewoon mee beginnen. Er zijn (onder anderen dankzij de 23 dingen) her en der bibliothecarissen die hun persoonlijke en inlichtingenfavorieten in del.icio.us opslaan. Als we met een paar creatievelingen bedenken hoe we die favorieten willen organiseren en hoe we dit initiatief zo breed mogelijk onder de aandacht brengen zijn we er.

En trouwens, we gaan natuurlijk ook gzamenlijk interessante content die nog niet vrij op internet staat inkopen en die zo verspreiden dat onze klanten er gemakkelijk gebruik van kunnen maken. En we gaan het toevoegen van recensies aan de bibliotheekcatalogi stimuleren door zelf op blogs over onze favorieten te schrijven. En we gaan vast nog allerlei andere dingen doen die we vandaag nog niet kunnen verzinnen, maar waarvan we volgend jaar opeens zien dat het nodig is. En wat we in elk geval NIET gaan doen is afwachten totdat duidelijk is wat er de komende tien jaar gaat gebeuren. We beginnen gewoon. Nu.